Mistrzowie kierownicy

Wśród całego asortymentu sportowego jaki montujemy w samochodzie rajdowym kierownica wydaje się wręcz banalnym elementem wyposażenia, który bez problemu można wybrać i zamówić drogą wysyłkową. Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że wybór kierownicy jest dużo bardziej skomplikowany, a często kończy się przymiarką kilku modeli, ponieważ mimo wspólnego okrągłego kształtu kierownica kierownicy nierówna, a szereg drobnych czynników sprawia, że dana obręcz dobrze leży w dłoni jednego kierowcy, ale drugiego już nie.

Jak montować kierownice?

Od tego zagadnienia należy rozpocząć temat. Przerabiając samochód do sportu i demontując seryjną kierownicę z drążka nie mamy elementu do którego moglibyśmy przykręcić montowaną od czoła na 6 śrub kierownicę sportową. Do tego celu służy naba, czyli adapter wyprowadzający nam płaszczyznę montażu. Co do zasady wybór naby jest prosty i na podstawie katalogu producenta łatwo określić odpowiedni element na podstawie rocznika, modelu oraz wersji, zdarzają się jednak nietypowe sytuacje, kiedy producent montował w tych samych rocznikach różne drążki kierownicze, albo mamy do czynienia z nietypowym modelem samochodu – wtedy dla dobrania właściwej naby wymagane jest sprawdzenie i porównanie wymiarów drążka, budowy wieloklina gdzie mocowana jest kierownica czy nawet budowy samej kierownicy. Najbardziej znanymi i najczęściej wybieranymi producentami nab są producenci samych kierownic czyli – MOMO, Sparco, OMP, Sabelt itp. Naby wszystkich powyższych producentów kompatybilne są również z kierownicami pozostałych z tego powodu, że korzystają z tego samego schematu rozmieszczenia otworów montażowych. Inaczej montowane są kierownice Nardi czy Raid, gdzie rozstaw śrub jest nieco większy, a więc decydując się na nabę na przykład MOMO do kierownicy Nardi, należy dodatkowo dokupić odpowiedni adapter zmieniający rozstaw otworów do montażu kierownicy. Nab na rynku jest bardzo dużo, natomiast przy wyborze należy zwrócić uwagę na jeden ważny czynnik jakim jest cena – niestety, żeby adapter był wykonany bezpiecznie i z dobrego materiału – musi kosztować minimum 200 zł, wszystkie tańsze oferty, a już w szczególności te do 100 zł to po prostu produkty niebezpieczne, które podobnie jak tanie kierownice mogą być wykonane z miękkich metali, które łatwo wygiąć w rękach. Decydując się na daną nabę należy zwrócić jeszcze uwagę na jeden szczegół, to jest czy samochód seryjnie wyposażony był w poduszkę powietrzną czy nie. Zdarzają się bowiem sytuacje, gdy do danego modelu występują 2 wersje nab – dla samochodów z poduszką i bez. Mogę one różnić się od siebie konstrukcyjnie, a wybór złej wersji może albo uniemożliwiać albo utrudnić montaż. Naby dla wersji z poduszkami posiadają w zestawie ponadto obwody do redukcji błędu poduszki.

Jak zbudowana jest sportowa kierownica?

Mówiąc "sportowa" mamy na myśli kierownicę, która faktycznie ma być używana w motosporcie, a nie ta, która montowana w seryjnym samochodzie będzie próbowała "usportowić" wnętrze mnogością kolorów, przycisków czy "carbonowym" wstawkom. Zatem – klasyczna rajdowa kierownica to pokryta zamszem obręcz o średnicy około 35 cm, zamocowana na 3-ramiennej konstrukcji, zwykle nieco odsadzona. A więc po kolei – większość kierownic używanych w sporcie to kierownice okrągłe. Rzadziej stosuje się kierownice spłaszczone w dolnej lub górnej części – to najczęściej kierownice do bolidów. Obręcz również w przekroju poprzecznym może przyjmować różne kształty – może być idealnie okrągła i mieć grubość około 30 mm (OMP WRC), może być również nieco spłaszczona przyjmując formę owalu o wymiarach około 32x28 mm (Sparco R345). W tym właśnie elemencie najlepiej widać preferencje poszczególnych kierowców, ponieważ jednym bardziej pasuje wersja okrągła, innym nieco spłaszczona. Ponadto kierownica może mieć obręcz jednolitą, zdarzają się również modele wymodelowane pod dłonie na tzw. pozycji "za piętnaście trzecia" (MOMO Modell 78). Uchwyt kierownicy sportowej prawie zawsze pokryty jest zamszem, który zapewnia dobry uchwyt i zapobiega ześlizgiwaniu się dłoni po kierownicy. Charakterystyczny jest również żółty pasek na środku kierownicy pomagający odnaleźć pozycję "zero". Wspomnieliśmy również o odsadzeniu – czym ono jest? Mówi nam ono o tym jak bardzo obręcz jest wysunięta w stronę fotela kierowcy w stosunku do płaszczyzny montażu do naby. Rozróżniamy kierownice płaskie, gdzie kierownica położna na płaskiej powierzchni ma tylko taką wysokość jak gruba jest jej obręcz (OMP Velocita), średnio odsadzone o grubości około 65 mm (OMP WRC) czy głębokie – 90 mm (Sparco R325). Wybór właściwego odsadzenia zwykle pozostawia się na sam koniec budowy samochodu, ponieważ dopiero po montażu fotela na stelażu i przymiarce kierowcy okazuje się czy i jak bardzo należy kierownicę zbliżyć do zawodnika. Pozostaje jeszcze kwestia wyboru odpowiedniej średnicy kierownicy. Większość kierowców rajdowych używa standardowej średnicy 350 mm (np. OMP Corsica). Rzadziej stosuje się kierownice 330 mm (OMP Targa), natomiast w rajdach offroadowych używa się nieco większych średnic - 380 mm (Sparco R368). Na koniec pozostaje pytanie – skoro jest tyle wersji – którą wybrać? Najbezpieczniej jest mimo wszystko przymierzyć kilka różnych modeli i wybrać ten, który najlepiej leży w dłoni. Najważniejsze jest to, żeby podobnie jak w przypadku nab nie stawiać na produkt tani i niebezpieczny. Dobrej klasy kierownica to wydatek rzędu 350 zł (QMS), jeżeli budżet na to pozwala można wybrać jeden z modeli Sparco lub OMP w cenie 700-900 zł, które oprócz renomowanej marki zapewniają lepszej klasy wykończenie.

Akcesoria dodatkowe

Kupiliśmy już adapter i kierownicę, na co możemy jeszcze zwrócić uwagę i co dorzucić do koszyka? Ciekawym elementem jest Quick Release, czyli adapter pozwalający na szybkie zdjęcie kierownicy za pomocą zatrzasku. Urządzenie stosowane jest często w ciasnych wnętrzach bolidów, gdzie wejście i opuszczenie pojazdu bez zdjęcia kierownicy jest niemożliwe, ale także w rajdach, w szczególności przy mocno rozbudowanych klatkach bezpieczeństwa. Adapter Quick Release może zastąpić samą nabę, o któej pisaliśmy wcześniej, jeżeli zdecydujemy się na wersję wspawywana do drążka kierownicy. Może być także dodatkowym elementem montowanym między nabę a kierownicę. Kolejnym akcesorium który możemy dokupić do kierownicy są dystanse. Zastosowanie dystansu daje ten sam efekt co kierownica o dużym odsadzeniu, to znaczy zbliża obręcz kierownicy do kierowcy. Pomaga on bardziej zoptymalizować położenie kierownicy w stosunku do fotela. OMP ma w ofercie dystans z możliwością regulacji odsadzenia – od 24 do 54 mm. Kolejny element dodatkowy to płytki z przyciskami montowanymi pod kierownicą, dla tych, którzy chcą mieć w zasięgu dłoni jak najwięcej dodatkowych przełączników włączanych bez konieczności odrywania dłoni od kierownicy.

"Okiem eksperta"

Zdarzają się klienci, którzy pytają nas dlaczego kierownica marki "X" kosztuje u nas kilka razy więcej niż w innym sklepie. Odpowiedź jest bardzo prosta - na rynku jest mnóstwo kierownic, które są kopią markowych produktów. Wystarczy przeglądnąć najpopularniejszy portal aukcyjny w Polsce, a natkniemy się na niebywałe okazję wejścia w posiadania "oryginalnej" kierownicy Momo czy też Sparco za jedyne 100-200zł. Wszystkim osobom, które zastanawiają się nad skorzystaniem z tej "okazji" polecamy portal YouTube, gdzie znajdują się porównania tych produktów i m.in. wizualizacja tego, co dzieje się z taką kierownica podczas nawet drobnej kolizji.

Napisane dla:
Magazyn WRC